ڕوانگەی سووری بۆ مافەکانی مرۆڤ ڕایگەیاند، سوپای ئیسرائیل هێرشیکردە سەر سێ پێگە لە شاری تەدموری سووریا، زیاتر لە 40 کەس کوژران و نزیکەی 50 کەسی دیکەش بریندار بوون. دەشڵێت: "یەکێک لە پێگەکان کۆبوونەوەی سەرکردەکانی گرووپی نوجەبا و حزبوڵلای لوبنانی بووە".
ئەمڕۆ پێنجشەممە، ڕوانگەی سووری بۆ مافەکانی مرۆڤ لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە: "لە هێرشەکەی ئیسرائیل بۆ سەر سووریا، کە 90 قوربانیی لێکەوتەوە، لە ناو کوژراوەکاندا حەوت سووریایی تێدا بووە، هەروەها 22 کەسیان ڕەگەزنامەی دیکە بوون، ئەوانی دیکەش ناسنامەیان نەزانراوە".
ئاماژەی بەوەش داوە، لەناو ئەو 50 بریندارەشدا، ژمارەیەک سووریایی تێدا بووە، کە برینی هەندێکیان سەختە.
ئەمە لەکاتێکدایە، لە ماوەی رابردوودا، چەندین گروپی چەکداری لە عێراق و سووریاوە بە مووشەک و درۆن، هێرشیان کردووەتە سەر ناوچەکانی ئیسرائیل و کوژراو و برینداریشی لێکەوتووەتەوە، تەلئەڤیڤیش هەڕەشەی ئەوەی کردووە، لە هەر خاکێکەوە هێرشی بکرێتەسەر، وەڵامی خۆی دەبێت.

ئیسرائیل سووریای بۆردومان کرد و دەیان کوژراوی لێکەوتەوە

گروپی مقاومەی ئیسلامی ڕایگەیاند، “هێرشێكی نوێمان كردە سەر ئیسرائیل و لە هێرشەكانیش بەردەوام دەبن”.

ئەمڕۆ چوارشەممە 20-11-2024، گروپی مقاومەی ئیسلامی لە عێراق لە ڕاگەیەندراوێکدا ڕایگەیاند: “ئامانجێكی سەربازیی ئیسرائیلمان بە درۆن كردووەتە ئامانج، ئەو ئامانجەش كەوتووەتە باكووری ئیسرائیل و جێگەیەكی گرنگی وڵاتەكەیە”.

ئاماژەی بەوەشکرد: “هێرشەكان بۆ سەر ئیسرائیل و ئەمریكا لە ناوچەكەدا بەردەوام دەبێت و لەو هێرشانە ناوەستین كە خۆی ناوی لێناوە بەرگری لە خەڵكی غەزە".

ئەمە لە کاتێکدایە، ئیسرائیل لە ماوەی ڕابردوودا پەیامێكی بۆ ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەكگرتووەكان نارد سەبارەت بە ڕێوشوێنی دەستبەجێ، بەرانبەر بە گروپە میلیشیا هێرشكارەكانی عێراق كە لە عێراقەوە هێرش دەكەنە سەر ئیسرائیل و ڕایگەیاند: ئیسرائیل مافییەتی بەرگری لە خۆی بكات.

لە عێراقەوە هێرشێکی نوێ کرایە سەر ئیسرائیل

وەزارەتی ناوخۆی عێراق ڕەتی كردەوە بڕیاریان دابێت لەسەر درێژكردنەوەی ماوەی قەدەغەی هاتووچۆ. 

عەمید میقداد میری، وتەبێژی وەزارەتی ناوخۆی عێراق لە لێدوانێکدا رایگەیاند، قەدەغەی هاتووچۆ تەنیا بۆ دوو رۆژ دانراوە ئەوانیش رۆژانی چوارشەممە و پێنجشەممەیە.

باسی لەوەشکرد، ئەوەی لە تۆڕەكانی كۆمەڵایەتی بڵاوبوونەتەوە سەبارەت بە درێژكردنەوەی ماوەی قەدەغەی هاتووچۆ، دوورە لە ڕاستییەوە.

ماوەی قەدەغەی هاتووچۆ درێژدەکرێتەوە؟

یەکێتی زانایانی ئاینی ئیسلامیی كوردستان ڕایدەگەیەنێت، لەكاتی سەردانی تیمەكانی سەرژمێری گشتی بۆ تۆماركردنی كەسەكان، هەر كەسێك زانیاری هەڵە بدات گوناهبار دەبێت. ڕەعد ئۆمەربلی، وتەبێژی لقی هەولێری یەكێتیی زانایانی ئایینی ئیسلامی كوردستان لەلێدوانێکدا ڕایگەیاندووە: “نابێت ئەو وردەكارییانەی بۆ سەرژمێری پێویستن بەهەڵە بە كارمەندانی سەرژمێری بدرێت، هەر كەسێك زانیاریی هەڵە بدات گوناهبار دەبێت.” ئاماژەی بەوەشکردووە: “تەنیا كارمەندانی ئەمنی دەتوانن بەشێك لەو زانیارییانەی، كە لەڕووی ئەمنییەوە كاریگەرییان دەبێت، نەیدەن بە بژمێرەكان، چونكە ڕوون نییە ئەو زانیارییانە بۆ چی دامودەزگایەك دەچێت و چۆن مامەڵەی لەگەڵدا دەكرێت”.

یەکێتی زانایان: ئەوەی زانیاری هەڵە بدات لە سەرژمێرییدا گوناهبار دەبێت

پرۆسەی سەرژمێری گشتی لە سەرتاسەری عێراق و هەرێم بەردەوامە، بەهۆی سەرژمێرییەکەشەوە تا کاتژمێر 12ی سبەی شەو قەدەغەی هاتوچۆ دەبێت. ئەمڕۆ چوارشەممە, وەزارەتی پلاندانانی عێراق رایگەیاند، داوا لە هاوڵاتیان دەکەن زانیاری دروست بدەنە بژمێرەکان و هاوکاریان بن، وەزیرى پلاندانانى هەرێمیش سەبارەت بە قەدەغەی هاتوچۆ باسی لەوە کرد، قەدەغەى هاتوچۆ سنوردارە و لایەنە خزمەتگوزارییەکان ناگرێتەوە. هاوکات، لیژنەی باڵای سەرژمێری رایگەیاند، دوای 48 کاتژمێر ئەنجامی بەرایی سەرژمێری رادەگەیەنرێت، پارێزگارى هەولێریش ئاماژەی بەوەکرد، بەهۆى سەرژمێرییەوە داتاى ورد دەکەوێتە دەست دامەزراوەکانى حکومەت.

پرۆسەی سەرژمێریی سەرتاسەری لە عێراق و هەرێم بەردەوامە

نووسینگەی راگەیاندنی سەرۆکوەزیرانی عێراق بڵاویکردەوە، ئەمڕۆ 20ـى تشرینی دووەمی 2024، تیمەکانی سەرژمێریی سەردانی محەمەد شیاع سودانیان لەماڵەکەی خۆیدا کردووە و سەرجەم زانیاری پێویست و تایبەتی خۆی و خێزانەکەی بۆ سەرژمێریی تۆمارکراوە. سودانی رایگەیاندووە، پێویستە هەموو هاونیشتمانیان هاوکاری تیمەکانی سەرژمێری بکەن و زانیاری دروست و راستیان پێشکەش بکەن، ئەوەش بەهۆی گرنگی رۆڵی ئەو زانیارییانە لە پلانی داهاتووی گەشەپێدان و پەرەپێدانی خزمەتگوزارییەکان. سودانی باسی لەو رۆڵە گرنگە کردووە، کە کارمەندان و پێکهاتەکان و دەزگا حکومییەکان لە سەرخستنی سەرژمێریدا دەیگێڕن، جگەلە گوێنەدانیان بەو دەنگۆیانەی دەبنەهۆی پەکخستنی پرۆسەکە و شکستهێنان بە سەرژمێریی.

سەرۆکوەزیرانی عێراق بەشداری سەرژمێریی کرد

وەزارەتی بەرگری عێراق ڕایگەیاند، سەرۆکی ئەرکانی سوپا سەردانی بارەگای پرۆسەكانی فیرقەی حەوتی پیادەی كردووە لە قائیم لە خۆرئاوای عێراق.

وەزارەتی بەرگری عێراق لە ڕاگەیەندراوێکدا ڕایگەیاند، بەیانی ئەمڕۆ، عەبدولئەمیر رەشد یارەڵا، سەرۆكی ئەركانی سوپا، بە یاوەری فەرماندەی هێزی پیادەو یاردیدەری بەڕێوەبەری هەواڵگری سەربازی، بۆ كاری نۆڕین لە پشتێنەی سنوری قائیمەوە بۆ شەنگال، سەردانی بارەگای پرۆسەكانی فیرقەی حەوتی پیادەی كردووە لە قائیم لە خۆرئاوای عێراق.

شەوی رابردوو، محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرانی عێراق، لەمیانی سەرۆكایەتیكردنی كۆبونەوەیەكی بەپەلەی ئەنجومەنی وەزارەی ئاسایشی نیشتمانی، فەرمانیكرد بە سەرجەم دەزگا ئەمنیەكان بە رێگەگرتن و راوەدونانی هەر چالاكییەكی سەربازی لە دەرەوەی چوارچێوەی كۆنتڕۆڵی دەوڵەت.

ئەوەش دوای هەڕەشەكانی ئیسرائیل لە عێراق. 
لە چوارچێوەی راسپاردەكانی سودانیدا، توندوتۆڵكردنی سنورەكانی خۆرئاوای عێراقە، لەڕێی چڕكردنەوەی چالاكییەكان و بڵاوبونەوەی خێراو، دانانی پلانی پێویست و كاركردن بۆ زامنكردنی قوڵایی ئەمنیی.

دوای هەڕەشەكانی ئیسرائیل سوپای عێراق ڕێوشوێنی تووند دەگرێتەبەر

نەتانیاهۆ ڕایگەیاند، پاداشتی پێنج ملیۆن دۆلاری بۆ هەرکەسێک کە بارمتەیەکی ئیسرائیلی لە کەرتی غەززە ئازاد بکات.

نووسینگەی بنیامین نەتانیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل، لە پەیامێکی ڤیدیۆییدا ڕایگەیاند، هەرکەسێک بتوانێت بارمتەیەک لە کەرتی غەززە دەربهێنێت، جگە لەوەی پاداشتی دارایی پێنج ملیۆن دۆلار وەردەگرێت.

ئاماژەی بەوەشکرد، ئێمە ڕێگایەكی سەلامەت بۆ ئەو و خێزانەکەی دابین دەكەین.

هەر کەسێک بارمتەیەکی ئیسرائیلی ئازاد بکات پاداشتی پێنج ملیۆن دۆلاری پێدەدرێت

سەرژمێری گشتی واتا بوونی داتا و زانیاری سەبارەت بە دانیشتوان و چاڵاکییەکانی دانیشتوان وادەکات دەوڵەت پلان و بەرنامە دابنێت بۆ ئەوەی لە ماوەی دە ساڵی ئاییندە تووشی هیچ ئاستەنگێک نەبێت و وڵات بەرەو پێش بچێت.

ئەو سەرژمێرییە گشتیانەی لە عێڕاق ئەنجامدراون؟
تاوەکو ئێستا هەشت جار سەرژمێری گشتی لە عێراق ئەنجامدراوە کە بەم شێوەیە:
1-یەکەم پرۆسەی سەرژمێری گشتیی دانیشتوان لە عێراق لە مانگی تشرینی یەکەمی ساڵی 1927ئەنجامدرا
2-دووەم سەرژمێری گشتیی دانیشتوان لە عێراق لە ساڵی 1934 ئەنجامدرا کە ئەوەیان بە دوو خول تەواو کراوە، خولی یەکەم لە مانگەکانی (ئەیلوول و تشرینی یەکەمی)ی ئەو ساڵە بوو، خولی دووەمیش لە مانگەکانی (ئاب و ئەیلوول)ی ساڵی 1935 بوو بۆ ئەوانەی کە دواکەوتبوون و لە ساڵی پێشووی خۆیان، تۆمار نەکردبوو.
3-سێیەم سەرژمێریی لە ١٩ی تشرینی یەکەمی ساڵی 1947ئەنجامدرا.
4-چوارەم سەرژمێری لە یەکی تشرینی یەکەمی ساڵی 1957ئەنجامدرا .
5-پێنجەم سەرژمێری گشتیی دانیشتوان لە عێراق لە ساڵی 1965 ئەنجامدرا ، بڕیاربوو لە ساڵی 1967ەنجام بدرێت، بەڵام وەک پێویستی بۆ خۆئامادەکردن بۆ ھەڵبژاردن (وەک حکوومەتی ئەو کاتی عێراق) رایگەیاندبوو، سەرژمێرییەکە لە14ی تشرینی یەکەمی ساڵی 1965 ئەنجامدرا.
6-شەشەم سەرژمێری گشتیی لە 17ی تشرینی یەکەمی 1977ئەنجامدرا.
7-حەوتەم سەرژمێری گشتیی دانیشتوان لە16ی تشرینی یەکەمی 1987ئەنجامدرا کە سەرجەم پارێزگاکانی عێراقی گرتەوە، جگە لە (ناوچە سنوورییەکان لەگەڵ ئێران)، ئەوەیش بەھۆی جەنگی عێراق-ئێران، نەتواندرا زانیارییەکان لەبارەی ژمارەی دانیشتوانی ئەو ناوچانە کۆبکرێتەوە.
8-ھەشتەم سەرژمێری گشتیی لە عێراق لە 16ی تشرینی یەکەمی ساڵی 1997ئەنجامدرا . 

بەگوێرەی بەڵگەنامەیەکی مێژووی، یەكەم سەرژمێریی گشتیی عێراق بەسەرپەرشتی ڕاستەوخۆی ئینتیدابی بەریتانیا لە 14 ویلایەت ئەنجامدراوە، بەویلایەتەكانی هەولێر، كەركووك و سلێمانیەوە.

دواتر ساڵی 1927 جارێكی دیكە سەرژمێریی كراوە، بەهۆی زۆر هەڵە لە پڕۆسەکە ئەنجامەکانی هەڵوەشێندرانەوە و کاری پێنەکرا هەر بەوهۆیەوە یەکەم سەرژمێری پەسندکراو لە 1927 دادەندرێت. 

ئەنجامی یەکەم سەرژمێری گشتی عێراق بەم شێوەیە بوو:

ژمارەی دانیشتووانی هەموو عێراق بریتیی بوو لە: 2 ملیۆن و 849 هەزار و 282 کەس بووە

کە بەجۆرێک ژمارەی دانیشتووانی هەولێر بریتیی بوو لە 106 هەزار کەس بووە، هەروەها ژمارەی دانیشتووانی سلێمانی 155 هەزار کەس بوو، هاوکات ژمارەی دانیشتووانی کەرکووک، 92 هەزار کەس بووە.

لەلایەکی دیکەوە، دهۆک ئەوکات پارێزگا نەبووە، بەڵکو سەر بەپارێزگای موسڵ بووە، کە ژمارەی دانیشتووانی موسڵ، 350 هەزار و 378 کەس بووە.

وا بڕیارە لە ڕۆژانی 20 و 21 مانگ نۆیەمین پڕۆسەی سەرژمێری گشتی لە تەواوی عێراق ئەنجامبدرێت.

بەڕێوەچوونی سەرجەم سەرژمێرییەکان لە عێراق

کۆمپانیاى فڕۆکەوانیی ئیمارات بڕیاریدا بە هەڵوەشاندنەوەى تەواوى گەشتەکانى هێڵەکەى لەگەڵ بەغدا تا کۆتایی ئەم مانگە و هۆکارەکەشى بۆ زیادبوونى مەترسییەکان لە رۆژهەڵاتى ناوەڕاست دەگەڕێنێتەوە.
کۆمپانیاى فڕۆکەوانیی ئیمارات لە بەیاننامەیەکدا بڵاویکردەوە: "تەواوى گەشتەکانى هاتن و چۆن لەگەڵ بەغدا تا 30ـى تشرینى دووەم رادەگیرێت".
لە بەیاننامەکەدا ئەوەش هاتووە، راگرتنى گەشتەکان تەنیا لەگەڵ بەغدا نییە و کۆمپانیاکە تەواوى گەشتەکانى لەگەڵ بەیروت تا 31ـى کانونى یەکەم راگرتووە.
لەبارەى ئەم بڕیارەوە، میدیا عەرەبییەکان باسیان لەوە کردووە، راگرتنى گەشتەکانى هێڵى ئیمارات بەهۆى مەترسیی فراوانبوونى گرژییەکانى رۆژهەڵاتى ناوەڕاستە و لەو شوێنانە بەدوور دەبن، کە مەترسییان لەسەرە.

کۆمپانیای وڵاتێکی عەرەبی گەشتەکانی بۆ عێراق راگرت

سەرچاوەیەك لە وەزارەتی دارایی عێراق رایگەیاند، ناردنی پارەی موچە لە بەغدادەوە بۆ هەرێم دەكەوێتە دوای پرۆسەی سەرژمێری گشتی دانیشتووان.

سەرچاوەیەك لە وەزارەتی دارایی عێراق لە لێدوانێکدا ڕایگەیاند، تا ئێستا هیچ بڕیارێكیان بەدەستنەگەیشتووە بۆ رەوانەكردنی پارەی موچە بۆ هەرێم.

باسی لەوەشکرد، رەوانەكردنی موچە بۆ هەرێم دەكەوێتە دوای پڕۆسەی سەرژمێری.

ناردنی پارە لە بەغداوە بۆ مووچەخۆرانی هەرێم دوادەکەوێت

ڕۆژنامەی "مەعاریف" ڕایگەیاند، هەر جۆرە گرژیەک کە لە لایەن عێراقەوە بێت، ئیسرائیل پلانی داناوە هێرش بکاتە سەر ژێرخان و دامەزراوەکانی گرووپەکان.

ڕۆژنامەی "مەعاریف"ـی ئیسرائیلی لە بڵاوکراوەیەکدا ڕایگەیاند، هەر جۆرە گرژیەک کە لە لایەن عێراقەوە بێت، ئیسرائیل پلانی داناوە هێرش بکاتە سەر ژێرخان و دامەزراوەکانی گرووپەکان، دواتر سەرنج دەخاتە سەر کوشتنی کەسایەتییەکانی ناو میلیشیاکانی نزیک لە ئێران.

ڕۆژنامەکە بە پشت بەستن بە بەرپرسانی هەواڵگری ئیسرائیل و ئەمەریکا ئاشکرایکرد، ڕەنگە ئێران لایەنگرەکانی لە عێراق زیاد بکات، ئەمەش وەکوو وەڵامێک بۆ ئۆپەراسیۆنەکانی سوپای ئیسرائیل لە لوبنان و غەززە.

ئاماژەی بەوەشکرد، ترسی ئەوە هەیە ئێران پێشتر موشەکی بالیستی کورتمەودای هێنابێتە ناو عێراقەوە وەک وەڵامێک بۆ هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران.

ئەمە لە کاتێکدایە، ئەمڕۆ دووشەممە گرووپە چەکدارەکانی عێراق ڕایانگەیاند، "بە بەکارهێنانی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان هێرشیان کردووەتە سەر پێگەیەکی گرنگ لە ئیلات"، هاوکات سوپای ئیسرائیلیش ڕایگەیاند، مووشەکێک لە ئیلات کەوتووەتە خوارەوە کە لە ڕۆژهەڵاتەوە ئاراستە کرابوو.

سینەمای قەلەم

گەڕان بکە بۆ نوێترین فیلم و دراما جیهانیەکان لە سینەمای قەڵەم بە زمانی کوردی و بیانی

رۆژهەلاتی ناوەڕاست