وەزیری بە وەكالەتی سامانە سروشتییەكانی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم پێشبینی دەکات، سەرەتای ساڵی داهاتوو، هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم دەستپێبکاتەوە.
ئەمڕۆ سێشەممە، كەمال محەمەد، وەزیری بە وەكالەتی سامانە سروشتییەكانی حكومەتی کاربەڕێکەری هەرێمی کوردستان لە لێدوانێکدا رایگەیاند: "بەهۆی ڕاگیرانی هەناردەی نەوتی كوردستان بۆ بەندەری جەیهانی توركیا، مانگانە زیاتر لە یەك ملیار دۆلار و تا ئێستاش نزیكەی 20 ملیار دۆلار زیانی دارایی بە گەنجینەی عێراق گەیشتووە".
ئاماژەی بەوەش كرد: "لە ماوەی ڕابردوودا وەك حكومەتی هەرێم چەندین ڕێككەوتنمان لەگەڵ حكومەتی فیدراڵی ئیمزا كرد بۆ هەناردەكردنەوەی نەوت، بەڵام خاڵێكی ناو یاسای بودجەی گشتیی عێراق كە تێچووی دەرهێنان و گواستنەوەی هەر بەرمیلێك نەوتی بە شەش دۆلار لە كێڵگە نەوتییەكانی هەرێمی كوردستان دیاری كردووە، ڕێگر بووە لە جێبەجێكردنی ڕێككەوتنەكان و هەناردەكردنەوەی نەوت".
ناوبراو باسی لەوەش کرد: "هەولێر و بەغدا لەسەر هەمواركردنەوەی ئەو خاڵەی ناو یاسای بودجە و زیادكردنی تێچووی دەرهێنان و گواستنەوەی نەوت بۆ نزیكەی 20.6 دۆلار ڕێككەوتوون و لە قۆناغی یەكەمدا نزیكەی 16 دۆلار بۆ كۆمپانیاكان خەرج دەكرێت".
کەمال محەمەد لەبارەی قۆناغی دووەمەوە دەڵێت: "لەگەڵ حكومەتی فیدراڵی ڕێككەوتووین، دوای هەمواركردنەوەی ئەو خاڵەی یاسای بودجە، كۆمپانیایەكی ڕاوێژكاریی نێودەوڵەتیی بێلایەن، وردبینی لە دیاریكردنی تێچووی دەرهێنان و هەناردەی نەوت بكات و ماوەی 60 ڕۆژ مۆڵەت بە كۆمپانیاكە دەدرێت ئەو بڕە ڕاستەقینە دیاری بكات".
وەزیری بە وەكالەتی سامانە سروشتییەكانی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم پێشبینیش دەکات، تا كۆتایی ئەمساڵ هەمواری یاساكە پەسەند بكرێت، ئامادەكارییەكان تەواو ببن و سەرەتای ساڵی داهاتوو، هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان دەستپێبكاتەوە.

وەزیری سامانە سروشتییەکان: ساڵی داهاتوو هەناردەی نەوت دەستپێدەکاتەوە

سەرچاوەیەك لە وەزارەتی دارایی عێراق رایگەیاند، ناردنی پارەی موچە لە بەغدادەوە بۆ هەرێم دەكەوێتە دوای پرۆسەی سەرژمێری گشتی دانیشتووان.

سەرچاوەیەك لە وەزارەتی دارایی عێراق لە لێدوانێکدا ڕایگەیاند، تا ئێستا هیچ بڕیارێكیان بەدەستنەگەیشتووە بۆ رەوانەكردنی پارەی موچە بۆ هەرێم.

باسی لەوەشکرد، رەوانەكردنی موچە بۆ هەرێم دەكەوێتە دوای پڕۆسەی سەرژمێری.

ناردنی پارە لە بەغداوە بۆ مووچەخۆرانی هەرێم دوادەکەوێت

بەڕێوەبەری گشتیی بازرگانیی هەرێم ڕایگەیاند، “چەكی 158 ملیارد ینارەی شایستە داراییەكانی گەنمی جووتیارانمان بەدەست گەیشتووە و رەوانەی بانكەكانمان كردووە”.

نەوزاد شێخ كامیل، بەڕێوەبەری گشتیی بازرگانیی هەرێم لە لێدوانێکدا ڕایگەیاند: “چەكی ئەو 158 ملیاردینارەی شایستە داراییەكانی گەنمی جووتیاران كە بڕیاری خەرجكردنی درابوو گەیشتووەتە دەستمان، رەوانەی بانكەكانمان كردووە”.

جەختی لەوەشکردەوە: “بەهۆی ئەوەی رێككارەكانی كاتی پێویستە، دابەشكردنی شایستە داراییەكان دەكەوێتە هەفتەی داهاتوو و پڕۆسەی سەرژمێریی گشتییەوە”.

ئەوەشی خستەڕوو: “بە دابەشكردنی ئەم بڕە پارەیە، زیاتر لە 130 ملیار دیناری دیكەی شایستەی دارایی ئەمساڵی گەنمی جووتیاران لای وەزارەتی بازرگانیی عێراق دەمێنێتەوەو لە داهاتوویەکی نزیكدا بڕیاری خەرجكردنی ئەو بڕەش بدرێت”.

لەبەغداوە پارە گەیشتە هەرێمی کوردستان 

بریکاری وەزارەتی دارایی عێراق ڕایگەیاند، مووچەی مانگی 10 بە زووترین کات دەگاتە وەزارەتی دارایی هەرێم.

ئەمڕۆ یەکشەممە 17-11-2024، ڕێباز حەملان، بریکاری وەزارەتی دارایی عێراق لە لێدوانێکدا ڕاگەیاند، هەر ئەمڕۆ لەگەڵ تەیف سامی، وەزیری دارایی فیدراڵی کۆبووینەوە. 

ئاشکراشیکرد، مووچەی مانگی 10 بە زووترین کات دەگاتە وەزارەتی دارایی و ئابووریی حکوومەتی هەرێمی کوردستان.

ڕێباز حەملان: بە زووترین کات مووچەی مانگی 10 دەگاتە هەرێم

وته‌بێژى بازاڕى سووته‌مه‌نى سلێمانى ڕایگەیاند، حكومه‌ت بۆ هه‌ر تۆنێك 10 دۆلار گرانتر نه‌وتى خاو ده‌دات به‌ پاڵاوگه‌كان و بازرگانانیش ناچارن نرخه‌كه‌ى زیاد بكه‌ن. 
 

رامیار رزگار، وته‌بێژى بازاڕى سووته‌مه‌نى سلێمانى لە لێدوانێکدا ڕایگەیاند، به‌شێكى هۆكاره‌كه‌ى بۆ نه‌بوونى مه‌نه‌فێس و بۆجه‌ر له‌ ناوه‌ڕاست و باشوورى عیراق بۆ هه‌رێمى كوردستان ده‌گه‌رێته‌وه‌ و به‌شێكى دیكه‌ى گرانى نرخى نه‌وتى خاوه‌ له‌ رێگه‌ى حكومه‌تى هه‌رێمه‌وه‌ كاتێك ده‌یدات به‌ پاڵاوگه‌كان.

ئەوەشی خستەڕوو، ئێستا حكومه‌تى هه‌رێم بۆ هه‌ر تۆنێك له‌ نه‌وتى خاو 10 دۆلار گرانتر ده‌یدات به‌ پاڵاوگه‌كان و ئه‌وه‌ش كاریگه‌رى گه‌وره‌ ده‌خاته‌ سه‌ر نرخى به‌نزین و گرانبوونى.

چەند ڕۆژێکە نرخی بەنزین بۆ هه‌ر لیترێك 25 دینارى چووته‌ سه‌ر کە بەجۆرێکە به‌نزینى نۆرماڵ له‌ 925 دیناره‌وه‌ بووه‌ته‌ 950 دینار.

هۆكارى گرانبوونى نرخى به‌نزین ئاشكراکرا

بەڕێوەبەری گشتی فەرمانگەی کارگێڕی و دارایی وەزارەتی خوێندنی باڵا ڕایگەیاند، وەزارەتی دارایی ڕەزامەندی دا لەسەر خەرج كردنی پارەی دەرماڵەی خوێندكارانی زانكۆ و پەیمانگاكان.

ئەمڕۆ شەممە 16-11-2024، د. توانا نەجەف، بەڕێوەبەری گشتی فەرمانگەی کارگێڕی و دارایی وەزارەتی خوێندنی باڵای حکومەتی کاربەڕێکەر لە لێدوانێکدا ڕایگەیاند، دوای ناردنی نووسراو بۆ خەرجکردنی پارە بۆ دەرماڵەی خوێندکارانی زانکۆ بۆ وەزارەتی دارایی، وەزارەتەکە ڕەزامەندیی دەربڕی.

ئاشکراشیکرد، بڕی ئەو پارەیەی خوێندنی باڵا داوایکردووە، حەوت ملیار و 250 ملیۆن دینارە و بڕیارە 5 ملیاری بۆ دەرماڵەی خوێندکاران خەرج بکرێت و ئەوەی دیکەشی بۆ چاکسازی لە زانکۆ و بەشە نێوخۆییەکان و پاڵپشتی دارایی خوێندکاران دەبێت.

ئەوەشی خستەڕوو، ئەوەی ماوەتەوە ڕەزامەندی لەسەر خەرجکردنی ئەو بڕە پارەیە بدات، ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستانە.

خوێندکارانی ناو شار مانگانە 40 هەزار دینار و دەرەوەی شاریش 60 هەزار دیناریان وەک پاڵپشتی دارایی دەرماڵە پێدەدرێت.

دەرماڵە دەدرێت بە خوێندکارانی زانکۆ و پەیمانگاکان؟

وتەبێژی وەزارەتی پلاندانانی عێراق ڕایگەیاند، حکومەت لەسەرەتای پرۆسەی سەرژمێری گشتی دانیشتووان بڕی 459 ملیار دیناری تەرخانكردووە.

عەبدولزەهرا هنداوی، وتەبێژی وەزارەتی پلاندانانی عێراق لە لێدوانێکدا ڕایگەیاند، حكومەتی عێڕاق لەسەرەتای پرۆسەی سەرژمێری گشتی دانیشتووان بڕی 459 ملیار دیناری تەرخانكردووە، و ماوەی زیاتر لەدوو ساڵە ئامادەكاریی بۆ دەكرێت.

ئاماژەی بەوەشکرد، هەرچەندە بڕی پارەی تەرخانكراو كەمە و پێویستی دەكرد زیاتربووایە، بەڵام پرۆسەكە دەستیپێكرد و لەقۆناغی یەكەمدا كارەكان بەڕێوەدەچن

ئەمە لەكاتێكدایە، لەدوای ساڵی 1957ەوە هیچ سەرژمێرییەكی گشتی و فەرمی و گرنگ لە عێراق ئەنجام نەدراوە.

تێچووی پڕۆسەی سەرژمێری گشتی ئاشكراكرا

وەزیری دەرەوەی عێراق ڕایگەیاند، “کێشەی گەورە لەبەردەم مووچەی سێ مانگی ئەمساڵی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستاندا نییە”.

ئەمڕۆ پێنجشەممە 14-11-2024، فوئاد حوسێن، وەزیری دەرەوەی عێراق لە چاوپێکەوتنێکدا ڕایگەیاند: “کێشەی گەورە لەبەردەم مووچەی سێ مانگی ئەمساڵی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستاندا نییە”.
 
جەختی لەوەشکردەوە: “چاوەڕوانین پەرلەمانی عێراق دەنگ لەسەر بڕیاری ئەنجوومەنی وەزیران بدات بۆ هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان و چارەسەرکردنی کێشەکانی بودجە”

دڵنیایی دەدرێتە هاوڵاتیانی هەرێم؛ لەبارەی دابەشکردنی مووچەی سێ مانگی ئەمساڵ

بۆ یەكلاكردنەوەی بەبانكیكردنی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم، تەیف سامی، وەزیری دارایی عێراق لەگەڵ بانكەكانی (رەشید، رافیدەین و تی بی ئای) كۆدەبێتەوە.
بەپێی زانیارییەكان، كۆبوونەوەكە لەسەر فەرمانی محەمەد شیاع سودانی، سەرۆكوەزیرانی عێراق و بۆ یەكلاكردنەوەی پرسی تەوتینی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی كوردستانە، پشتبەست بە بڕیاری دادگای فیدراڵیی عێراق لە مانگی شوباتی ئەمساڵدا.
ئەمەش پاش ئەوە دێت، دوێنێ سودانی سەردانێكی بۆ هەرێمی كوردستان ئەنجامدا و لەمیانیدا زنجیرەیەك دیدار و كۆبوونەوەی لەگەڵ سەركردەی زۆرێك لە هێز و لایەنە سیاسییەكانی هەرێمی كوردستاندا ئەنجامدا.
سەرۆكوەزیرانی عێراق لە کۆبوونەوەکاندا، سووربوونی خۆی لەسەر چارەسەركردنی گرفتی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم بەپێی یاسا و رێنماییەكان دووپات کردووەتەوە.

تەیف سامی لەبارەی تەوتین کۆبوونەوەیەکی گرنگ ئەنجامدەدات

وەزارەتی دارایی ئیسرائیل ڕایگەیاند،”تێچووی شەڕی وڵاتەكەمان لەگەڵ بزووتنەوەی حەماسی فەڵەستینی و حزبوڵڵای لوبنانی زیاتر لە 28 ملیار دۆلار خەرجكراوە”.

ئەمڕۆ دووشەممە 11-11-2024، وەزارەتی دارایی ئیسرائیل لە ڕاگەیەندراوێکدا ڕایگەیاند: “تێچووی شەڕ لەگەڵ بزووتنەوەی حەماس و حزبوڵڵا كە لە مانگی 10ی ساڵی رابردووەوە دەستی پێ كردووە، بڕی 106 ملیار شیگل (28.4 ملیار دۆلار) لەسەر ئیسرائیل كەوتووە”.

ڕوونیشیکردەوە: “بەهۆی ئەو شەرانەوە، بڕی 11.2 ملیار شیگل كورتهێنان لە بودجەی حكوومەتی ئیسرائیل دروستبوو”.

ئەمە لە کاتێکدایە، جگە لە زیانە دارایی و ئابوورییەكان، هەر بەهۆی ئەم شەڕانەوە تا ئێستا 1206 ئیسڕائیلی كوژراون كە زۆرینەیان خەڵكی سڤیلن، لەگەڵ بەدیلگرتنی 250 كەسی دیكەی ئیسرائیلی.

ئیسرائیل تێچووی تەواوەتی شەڕی سوپاکەی لەگەڵ حەماس و حزبوڵڵای ئاشکراکرد

قائیمقامیەتی چەمچەماڵ ڕایگەیاند، “ڕۆژی سێ شەممە نەوت لە گەڕەکەکانی ناو قەزای چەمچەماڵ دابەشدەکرێت”.

ئەمڕۆ یەکشەممە 10-11-2024، قائیمقامیەتی قەزای چەمچەماڵ لە ئاگادارییەکدا ڕایگەیاند: “ئاگاداری هاوڵاتیانی قەزای چەمچەماڵ دەکەینەوە، ڕۆژی سێ شەممە 12-11-2024 لەگەڕەکەکانی ناو قەزای چەمچەماڵ نەوت دابەش دەکرێت”.

جەختی لەوەشکردەوە: “ئەو هاوڵاتیانەی کارتی زیرەکی نەوتی چەمچەماڵ کۆدی ژمارە 279 یان هەیە دەتوانن نەوتەکە وەربگرن”.

ڕوونیشیکردەوە: “بڕی نەوتەکە 200 لیترە و بە 104هەزار دینار بەهاوڵاتیان دەدرێت و لە ڕۆژانی دواتردا نەوت بۆ سەرجەم ناحیەکان دەنێردرێت”.

لەم ناوچەیە نەوت بەسەر هاوڵاتیاندا دابەشدەکرێت

نوێنەری گشتیی مامۆستایانی گرێبەست لە هەرێم رایگەیاند، هەرێم لەگەڵ لیستی مووچەی مانگی 10، ناوی مامۆستایانی گرێبەستیشی بۆ بەغدا نارد.
عەلی رەئوف، نوێنەری گشتیی مامۆستایانی گرێبەست لە هەرێمی کوردستان لە پۆستێکی فەیسبوکدا رایگەیاند، حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێمی کوردستان ناوی سەرجەم مامۆستایانی گرێبەستی لەگەڵ لیستی مووچەی مانگی 10 بۆ وەزارەتی دارایی عێراق ناردووە.
ئاماژەی بەوەشکردووە: "ئەمە هەنگاوێکە بۆ بەهەمیشەییکردنی مامۆستایانی گرێبەست".
ئەمە لەکاتێکدایە، لە ناوەڕاستی مانگی 11 نزیکدەبینەوە و تا کاتی ئامادەکردنی ئەم هەواڵەش، مووچەی مانگی 10ـی مووچەخۆرانی هەرێم دابەشنەکراوە.

سینەمای قەلەم

گەڕان بکە بۆ نوێترین فیلم و دراما جیهانیەکان لە سینەمای قەڵەم بە زمانی کوردی و بیانی

ئابوری