توێژه‌رانی ناسا و زانكۆی تۆهۆ له‌ ژاپۆن دەڵێن، كه‌ هه‌ساره‌كه‌مان به‌ هۆی كه‌می ئۆكسجین له‌ ماوه‌ی ملیارێك ساڵی داهاتوودا ده‌بێته‌ شوێنێکی مەترسیدار بۆ ژیان.

به‌وته‌ی زانایان و توێژه‌رانی ناسا، ئۆكسجین بنه‌مای ژیانه‌ له‌سه‌ر زه‌وی، به‌بێ ئۆكسجین مرۆڤ و ئاژه‌ڵ و رووه‌ك ناتوانن بژین، ئەی چی رووده‌دات ئه‌گه‌ر ئۆکسجین نه‌مێنێت؟ زانایان توێژینه‌وه‌یه‌كی به‌رفراوانیان ئه‌نجامداوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی بزانن كه‌ی ئەگەری هەیە ئه‌مه‌ رووبدات.

له‌ ئێستادا به‌رگه‌هه‌وای زه‌وی پێكهاتوه‌ له‌ نزیكه‌ی 78% نایترۆجین و 21% ئۆكسجین و نزیكه‌ی 1% ئارگۆن و 0.04% دووه‌م ئۆكسیدی كاربۆن. به‌ڵام هه‌میشه‌ ئه‌مه‌ وا نه‌بووه‌.

به‌پێی گریمانه‌كانی زانایان، پێكهاته‌ سه‌ره‌تاییه‌كه‌ی به‌ پله‌ی یه‌كه‌م دووه‌م ئۆكسیدی كاربۆن، سه‌لفایدی هایدرۆجین، میتان و ئامۆنیا بووه‌، له‌كاتێكدا ئۆكسجین به‌ شێوه‌یه‌كی مه‌جازی نه‌بووه‌، له‌ ژێر ئه‌و بارودۆخانه‌دا، ته‌نیا به‌كتریا بێهه‌وا سه‌ره‌تاییه‌كان- به‌كتریاكان كه‌ پێویستیان به‌ ئۆكسجین نییه‌ بۆ ژیان- ده‌توانن له‌سه‌ر هه‌ساره‌كه‌مان بژین.

له‌ ئه‌نجامه‌كاندا ده‌ركه‌وتووە كه‌ دوای یه‌ك ملیار ساڵ، به‌ تایبه‌تی له‌ ساڵی 1,000,002,021، ئاستی ئۆكسجین له‌سه‌ر زه‌وی داده‌به‌زێت بۆ به‌هایه‌كی مه‌ترسیداری نزم، ئه‌مه‌ش ده‌بێته‌ هۆی له‌ناوچوونی هه‌موو جۆره‌كانی ژیان كه‌ وابه‌سته‌ی ئۆكسجین (O2)ن.